Otizm Hiperaktivite ve Diğer Hastalıklar İçin GAPS Diyeti

Hiperaktivite, otizm, öğrenme bozukluğu gibi sorunlara sahip bir çocuğunuz ya da bir yakınınız varsa, size iyi bir haberimiz var. Belki de sadece beslenme alışkanlığını değiştirerek çocuktaki hastalık semptomlarını kontrol altına alabilirsiniz. En azından Amerikalı nörolog ve beslenme uzmanı Dr. Natasha Campbell-Mcbride böyle söylüyor. Natasha Campbell’ın kendi çocuğu da 3 yaşındayken otizm teşhisi almış. Nörolog ve aynı zamanda beslenme uzmanı da olan Campbell, neredeyse bütün otistik çocuklarla bağırsak sorunları olduğunu fark edince beyin ve bağırsak bağlantısı üzerine düşünüp çocuğu için bir diyet hazırlamış, hazırladığı GAPS diyetiyle onu iyileştirmiş. O gün bu gündür Cambridge’deki kliniğinde bu tarz bozukluğu olan çocuklara ve yetişkinlere yardım ediyor.

Natasha Campbell, bebeklerin steril bir bağırsak florasıyla doğduğunu ve doğduktan sonraki ilk 20 gün anne sütünden gelen bakterilerle bu saf bağırsak florasının geliştiğini söylüyor. Bağırsak florası bozulduğunda vücuda yayılan toksinlerin beyne ulaşarak beynin hangi kısmını etkilediğine bağlı olarak otizmden, öğrenme bozukluğuna; anksiyeteden şizofreniye pek çok hastalığa yol açtığını öne sürüyor. Campbell, çocuklarda ve yetişkinlerde bağırsak florası düzeltildiği takdirde hastalık semptomlarının azalacağını; belki de tamamen yok olacağını söylüyor.

Binlerce çocuk ve yetişkinle çalışmış olan Natasha Campbell’ın, bağırsak florasını düzeltmek için oluşturduğu diyetin ismi GAPS diyeti. GAPS’ın açılımı “Gut and Psychology Syndrome”; yani bağırsak ve psikoloji sendromu. Bu diyet, daha önce çölyak hastalığı için kullanılan ve ülseratif kolit ve Crohn hastalığında da iyi geldiği söylenen spesifik karbonhidrat diyetinin biraz daha gelişmiş hali. Türkiye’de çok fazla bilinmese de GAPS diyetinden fayda gördüğünü söyleyen aileler var.

 

GAPS Diyeti Nedir?

GAPS diyeti, Elaine Gottschall tarafından 1970’lerde ortaya atılan Spesifik Karbohidrat Diyetine, ev yoğurdu ve ekşi maya gibi fermente edilmiş süt ürünlerinin eklenmesiyle oluşturulmuştur. Fakat Natasha Campbell, bağırsak florası için zararlı laktozdan tamamen arınması için, yoğurdun fermantasyon sürecinin bizimkilerden farklı olarak yaklaşık 24 saat olması gerektiğini söylüyor. Eğer çocuğunuz ev yoğurdu yemeğe alışkın değilse, bir çay kaşığı gibi küçük miktarlarda başlanıp zamanla alıştırarak günlük yoğurt miktarının bir kaseye kadar çıkarılmasını tavsiye ediyor. Ev yapımı yoğurt tarifi için buraya tıklayabilirsiniz.

Campbell’ın bu diyeti yapacaklara bir diğer önerisi mercimek, kuru fasulye gibi sindirimi zor baklagillerin filizlendirildikten sonra pişirilmesi. Bu tür baklagiller filizlendirildiklerinde, salgıladıkları enzimler sayesinde oldukça kolay sindiriliyor, gaz ve şişkinlik yapmıyor ve bağırsak florasının iyileşmesine yardımcı oluyor. Baklagillerin nasıl filizlendirildiğini öğrenmek için buraya tıklayabilirsiniz.

Özellikle bu diyete küçük yaşlardan itibaren başlanırsa daha etkili olacağını öne süren Campbell, bu diyet uygulanırken çocuklara bol bol sebze suyu ve tavuk, balık, kuzu kemiklerinin kaynatılmasıyla yapılan et suyu içirilmesini tavsiye ediyor.

Şimdi bu diyetteki izinli ve yasak yiyeceklere bir göz atalım:

 

Tavsiye Edilen Yiyecekler:

Ev yapımı yoğurt (24 saat fermente edilmiş)
Badem, ceviz, fındık, fıstık gibi yemişler (kavrulmamış)
Doğal peynirler (eski kaşar gibi eski peynirler ama küflenmiş olmamalı)
Bütün meyveler
Kuru meyveler (kayısı, üzüm, hurma vb.)
Bütün sebzeler (bamya ve yer elması hariç)
Yeşillikler (dereotu, maydanoz, marul, tere vb.)
Soğan, sarımsak
Et, tavuk, balık (ızgara, haşlanmış ya da buğulama olmalı)
Kabuklu deniz hayvanları
Kuru fasulye, taze fasulye,
Mercimek
Mantar
Ev yapımı ekşi krema
Turşu (katkı maddesiz)
Salça (katkı maddesiz)
Sirke (katkı maddesiz)
Yumurta
Tereyağı
Hindistan cevizi sütü, yağı
Türk kahvesi, filtre kahve (çok koyu olmamalı)
Bitki çayları (çok koyu olmamalı)
Organik bal
Meyve ve sebze suları
Soğuk sıkım saf zeytinyağı
Baharatlar
Katkı maddesi olarak sitrik asit kullanılabilir

 

Kaçınılması Gereken Yiyecekler:
Her türlü şeker
Her türlü ekmek
Süt
İşlenmiş peynirler, beyaz peynir ve krem peyniri
Marketten alınan işlenmiş yoğurt
Krema
Bulgur, Karabuğday
Pirinç, Arpa, Yulaf
Un, Nişasta, İrmik
Kahvaltılık gevrekler
Kinoa, amaranth gibi tohumlar
Aspartam, sakarin gibi tatlandırıcılar
Sakızlar
Mısır ve mısır ürünleri (mısır şurubu, nişastası vb.)
Soya ürünleri
Balzamik sirke
Markette satılan soslar (ketçap vb.)
Hazır kahve
Füme etler
Salamura balıklar
Sosis, salam gibi işlenmiş etler
Konserve sebze meyve
Arı poleni
Çikolata, gofret vb. ürünler
Kakao
Karbonat
Margarinler
Kızartma yağları
Yüksek nişasta ve şeker içerikleri nedeniyle: patates, nohut, börülce, yer elması, bamya, elma suyu, keçi boynuzu, pekmez ve reçel de yasaklar arasında.

 

Natasha Campbell, bu diyetle hastada 1 yıl sonra belirgin bir düzelme görüleceğini, 2 yıl sonra da bağırsak florasının düzelmesiyle birlikte semptomların tamamen yok olabileceğini söylüyor. Ayrıntılı bilgi için Natasha Campbell-McBride’ın Türkçeye de çevrilmiş olan “GAPS Bağırsak ve Psikoloji Sendromu için Doğal Tedavi Yöntemi” isimli kitabını edinebilirsiniz.

Aslında bu diyet listesindeki zararlı besinlerin çoğu normalde de yenilmemesi gereken şeyler. Bu nedenle eğer psikiyatrik ya da psikolojik bozukluğu olan yakınlarınız varsa dört dörtlük olmasa bile, elinizden geldiğince diyeti uygulamayı deneyebilirsiniz.